دریچه دیافراگم یا آپرچر جزو اصلیترین مفاهیم عکاسی و ضروریترین تنظیمات دوربین است؛ اما برای برخی عکاسها مخصوصا عکاسان تازهکار بسیار گیج کننده است. دیافراگم در همه ژانرهای عکاسی کاربرد دارد و عصای دست عکاس است؛ همچنین با استفاده از این بخش تنظیمات دوربین میتوان عکسهای خاص و خلاقانه را ثبت کرد. در این مقاله از سری مطالب خواندنی چیک چیک میخواهیم به سراغ این مفهوم پایه برویم.
دریچه دیافراگم یا آپرچر چیست؟
سالها قبل انسانها با مطالعه در خلقت خدا به فکر اختراع وسیلهای افتادند که مثل چشم انسان کار کند؛ و دوربینهای عکاسی اولیه به وجود آمدند. در صورتی که اجزای چشم را با اجزای دوربین مشابه سازی کنیم؛ دریچه دیافراگم دوربینهای عکاسی مثل مردمک چشم ما هستند.
دیافراگم از شش یا هشت تیغه متحرک تشکیل شده است که درون لنز و پشت عدسی قرار گرفتهاند. این تیغهها تشکیل یک دایره متحدالمرکز میدهند که با دور و نزدیک شدن باز و بسته میشوند. با کوچک و بزرگ شدن این دایره میزان نور ورودی به دوربین کم و زیاد میشود.
در صورتی که روی تنظیمات این دریچه جادویی مسلط شوید بر روی عکسی که میخواهید ثبت کنید کنترل کاملی خواهید داشت.
دیافراگم به چه درد میخورد؟
حالا که متوجه شدیم دیافراگم چیست به سراغ کاربرد آن برویم تا به اهمیت آن پی ببریم.
تاثیر بر اکسپروژ و نور ورودی
اصلیترین و اولین تاثیر دریچه دیافراگم کنترل و تنظیم میزان نور ورودی به دوربین است. در محیطهایی کم نور با بازکردن و گشودن دیافراگم نور بیشتری به سنسور تابیده میشود تصویر از لحاظ نوری به حد استاندارد نزدیکتر میشود. استفاده از تنظیمات دیافراگم جزو اولین تکنیکهایی است که در عکاسی شب به سراغ آن میروند.
تاثیر بر عمق میدان
یکی دیگر از کاربردهای تنظیمات مربوط به دیافراگم یا آپرچر کم و زیا کردن عمق میدان است. عمق میدان بیان کننده مقداری از تصویر است که در فوکوس قرار میگیرد. عمق میدان کم یاعث تار شدن پس زمینه میشود؛ اما استفاده از عمق میدان زیاد باعث میشود همه بخشهای تصویر از پیش زمینه تا پس زمینه کاملا شفاف باشد.
در ژانرهای گوناکون ما به عمق میدانهای متفاوت نیاز داریم برای مثال
در ژانر عکاسی منظره معمولا از عمق میدان زیاد استفاده میشود تا تمام منظره مثل آسمان یا انتهای دریا واضح باشد. در ژانرهای سوزه محور مثل عکاسی پرتره اما بهتر است از عمق میدان کم استفاده شود تا فقط سوژه در فوکوس باشد و بقیه تصویر و پس زمینه تار شود.
اندازه دیافراگم چگونه مشخص میشود؟
حالا به یکی از اصلیترین سوالات شما رسیدیم. اینجا همان جایی است که باعث سردرگم شدن شما میشود. دیافراگم را با چیزی به اسم ضریب f میشناسند و اندازهگیری میکنند. ضریب f را معمولا به این صورت میبینید f/1.4 ، f/2، f/2.8، … ، f/16 . حالا بریم ببینیم با این اعداد باید چگونه سر و کله بزنیم.
اندازه دریچه دیافراگم با عدد نوشته شده جلوی ضریب f نسبت عکس دارد؛ یعنی هرچه ضریب f بزرگتر شود دیافراگم بستهتر میشود.
ضریب f بزرگتر= اندازه دیافراگم بستهتر= نور ورودی کمتر= عمق میدان بیشتر= تار شدگی پس زمینه کمتر
دیافراگم را چگونه تنظیم کنیم؟
قسمت مدرج دوربین محل تنظیم دیافراگم است. این قسمت مدرج دایرهای به چپ و راست حرکت کرده و اعداد ضریب f بر روی آن نوشته شده. اگر اهل مطالعه درمورد عکاسی باشید یا اطلاعات پایه را داشته باشید قطعا متوجه شدهاید که همه جا درمورد دیافراگم با دو مفهوم دیگر با هم صحبت میشود؛ سرعت شاتر و ایزو. ترکیب این سه به ما یک نور استاندارد میدهد و هر کدام به تنهایی کاربردی ندارند. حالا برای انجام تنظیمات میتوانید از دو روش استفاده کنید.
حالت دستی
با قرار دادن دوربین در حالت تنظیمات دستی شما باید هر سه پارامتر را خودتان انتخاب و تنظیم کنید.
حالت تقدم دیافراگم
در این جالت شما فقط دریچه دیافراگم را به میزان دلخواه خود تنظیم میکنید؛ و دوربن خودکاز به تناسب دیافراگم سعت شاتر و ایزو را تنظیم میکند.
رابطه لنز و دیافراگم چیست؟
با شناخت دیافراگم و نحوه کار با آن خوب است که به یک نکته مهم توجه کنید. لنزی که بر روی دوربین خود نصب میکنید دارای یک توان حداقلی و حداکثری برای باز و بسته کردن دیافراگم است. قبل از خرید لنز به این پارامتر مهم دقت کنید. اکثر لنزهای موجود در بازار میتوانند دیافراگمهای کوچک تا f/16 را کاور کنند، ولی درمورد دیافراگم باز اینگونه نیست. لنزهایی که بتوانند دیافراگمی که ضریب f کوچک در حد f/2 یا f/2.8 و کوچکتر را تحمل کنند معمولا گرانتر هستند، پس حتما میزان نیازتان یه دریچه دیافراگم را هنگام خرید لنز لحاظ کنید.
امیدواریم با خواندن این مقاله از چیک چیک به شناخت کاملی از دریچه دیافراگم رسیده باشید. مطالب عکاسی ابتدا ممکن است کمی نامانوس و گیج کننده به نظر برسد؛ ولی با اموزش درست به سادگی خوردن نارنگی است. ما در مدرسه هنر چیک چیک با دورههای متنوع مثل دوره جونیور کلاس عکاسی این امکان را فراهم کردیم که عکاسی را به راحتی و با لذت یاد بگیرید؛ همچنین کانال تلگرام ما مطالب زیادی در قالب پادکست، مقاله، پست آموزشی و … قرار گرفته است. منتظر شم هستیم.
